میرزاآقا عسگری (مانی)

 
میرزاآقاعسگری(مانی)
ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺧﻠﻴﻔگی ﻣﻦ !
                 ﺩﺑﻴﺮﺳﺘﺎﻥ ﺳﻴﺪﺟﻤﺎﻝﺍﻟﺪﻳﻦ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺳﺎﻟﻦ ﻛﻮﭼﻚ ﺗﺌﺎﺗﺮﻯ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻣﺘﺤﺎﻧﺎﺕ ﺭﺍ ﺩﺭﺁﻥ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ. ﺩﺭﻳﻦ ﺳﺎﻟﻦ ﺳﺎﻟﻰ ﻳﻚ ﺑﺎﺭ ﻧﻤﺎﻳﺶﻧﺎﻣﻪﺍﻯ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻌﻠﻤﻴﻦ ﻭ ﻣﺤﺼﻠﻴﻦ ﺑﺮ ﺻﺤﻨﻪ ﻣﻰﺭﻓﺖ ﻛﻪ ﺁﻗﺎﻯ ﺟﻤﺸﻴﺪﺁﺑﺎﺩﻯ ﺩﺭ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺍﻣﻮﺭ ﺁﻥ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﻴﺎﺭﺩﺍﺷﺖ. ﺍﺯ ﻭﻗﺘﻰ ﺍﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﺪﺍﻥ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪ، ﻛﺎﺭ ﺗﺌﺎﺗﺮ ﺳﺎﻟﺎﻧﻪ ﻫﻢ ﺧﻮﺍﺑﻴﺪ. ﺩﺑﻴﺮﺳﺘﺎﻥ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻃﻮﺭ ﺷﺪﻩ، ﻧﻤﺎﻳﺶﻧﺎﻣﻪﺍﻯ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺻﺤﻨﻪ ﺑﺒﺮﺩ. ﻣﻦ ﻛﻪ ﺻﺪﻫﺎ ﺻﻔﺤﻪ ﺭﺍﺟﻊ ﺑﻪ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﺑﺎﺑﻚ ﺧﺮﻣﺪﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻡ ﻭﺍﻳﻦ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺑﺰﺭﮒ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ، ﻫﻤﻪﻯ ﺫﻫﻦ ﻣﺮﺍ ﭘﺮﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ، ﺯﻧﺪﮔﻰﺍﺵ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶﻧﺎﻣﻪﺍﻯ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮﺩﻡ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻌﻠﻤﻴﻦ ﺩﺍﺩﻡ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺩﻳﺪﻧﺪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪ ﺑﺒﺮﻧﺪ. ﺁﻥﻫﺎ ﻧﻤﺎﻳﺶﻧﺎﻣﻪ ﺭﺍ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﻣﺮﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺳﺘﻨﻄﺎﻗﺎﺕ ﺑﻪ ﺩﻓﺘﺮ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﻓﺮﺍﺧﻮﺍﻧﺪﻧﺪ. ﺳﺌﻮﺍﻝ ﺍﺻﻠﻰ ﺷﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩﻯ ﺍﺻﻠﻰ ﺍﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﺶﻧﺎﻣﻪ ﻛﻴﺴﺖ ﻭ ﻣﻦ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻛﺠﺎ ﺩﺯﺩﻳﺪﻩﺍﻡ؟! ﻣﻦ ﺍﺳﺘﺪﻟﺎﻝ ﻣﻰﻛﺮﺩﻡ ﻛﻪ ﺑﻪﻋﻠﺖ ﻋﻠﺎﻗﻪﺍﻡ ﺑﻪ ﺑﺎﺑﻚ ﻭ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻯ ﻫﻤﻪﻯ ﻛﺘﺎﺏﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﻩﻯ ﺍﻭ ﻧﻮﺷﺘﻪﺍﻧﺪ، ﺍﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﺶﻧﺎﻣﻪ ﺭﺍ ﻧﻮﺷﺘﻪﺍﻡ. ﺁﻧﺎﻥ ﻛﻪ ﻣﺘﻦ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺭﺍ ﭘﺴﻨﺪﻳﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻳﺸﺎﻥ ﺛﻘﻴﻞ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺷﺎﮔﺮﺩ ﻛﻠﺎﺱ ﻧﻬﻢ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺘﻨﻰ ﺭﺍ ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ، ﺯﻳﺮ ﺑﺎﺭ ﻧﻤﻰﺭﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﻣﺮﺍ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺭﺍﺳتش ﺭﺍ ﻧﮕﻮﻳﻢ ، ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﺍﺧﺮﺍجم ﻛﻨﻨﺪ. ﻣﻦ ﺍﺯ ﺁﻥﻫﺎ ﺧﻮﺍﺳﺘﻢ ﻛﻪ ﭼﻮﻥ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺑﺤﺮﺍﻟﻌﻠﻮﻡ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺍﺯ ﻣﺤﺼﻞﻫﺎ ﺍﺯ ﻛﺘﺎﺏﻫﺎ ﻭ ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎ ﺧﺒﺮ ﺩﺍﺭﻧﺪ، ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩﻯ ﻧﻤﺎﻳﺶﻧﺎﻣﻪ ﺭﺍ ﭘﻴﺪﺍ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻦﻫﻢ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﻨﻨﺪ! ﺟﺴﺖ ﻭ ﺟﻮﻫﺎﻯﺷﺎﻥ ﻛﻪ ﺑﻰﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﺎﻧﺪ، ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻧﻤﺎﻳﺶﻧﺎﻣﻪ ﺭﺍ ﺑﺪﻭﻥ ﺫﻛﺮ ﻧﺎﻡ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه‌اش ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪ ﺑﺒﺮﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﻣﻦﻫﻢ ﻧﻘﺸﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺟﺮﺍ ﺑﺴﭙﺎﺭﻧﺪ. ﺑﺎﺯﻫﻢ ﻧﻘﺶ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻣﻨﻔﻮﺭ ﻧﻤﺎﻳﺶﻧﺎﻣﻪ ﻛﻪ ﺧﻠﻴﻔﻪ ﺍﻟﻤﻌﺘﺼﻢﺑﺎﻟﻠﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﺧﻮﺩِ ﻣﻦ ﻣﺤﻮﻝ ﺷﺪ ﻭ ﻣﻦ ﺩﻳﺪﻡ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻥ ﻛﺮﺍﻫﺖ ﺍﻳﻦ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪﺍﻡ، ﺣﺎﻟﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺎﻭﺍﻥ ﺑﻴﺶﺗﺮﻯ ﭘﺲ ﺑﺪﻫﻢ! ﺑﺎ ﺍﻳﻦﻫﻤﻪ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻢ ﻭ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪ ﺭﻓﺖ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﺪ ﻭﺧﺒﺮﺵ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪﻯ ﺍﻃﻠﺎﻋﺎﺕ ﻣﻨﻌﻜﺲ ﻛﺮﺩﻧﺪ. ﻧﻘﺶ ﺧﻠﻴﻔﻪ ﻫﺮ ﺑﺪﻯ ﺩﺍﺷﺖ، ﺍﻳﻦ ﺧﻮﺑﻰ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﺮ ﺻﺤﻨﻪ ﻭ ﺑﺮ ﺗﺨﺖ ﺧﻠﺎﻓﺖ، ﺑﻪ ﻫﻤﻪ، ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻌﻠﻤﻰ ﻛﻪ ﻧﻘﺸﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺷﺖ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﻣﻰﺩﺍﺩﻡ ﻭ ﺁﻥﻫﺎ ﺍﺟﺮﺍء ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ! ﺩﺭ ﺣﻴﻦ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﻧﻘﺶ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﺰﻩﻯ ﻗﺪﺭﺕ ﺭﺍ ﭼﺸﻴﺪﻡ ﻭ ﻓﻬﻤﻴﺪﻡ ﻛﻪ ﭼﺮﺍ ﺳﻠﺎﻃﻴﻦ ﻭ ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﺎﻥ ﻭﺧﻠﻔﺎ، ﺍﻳﻦﻗﺪﺭ ﺍﺯﻗﺪﺭﺕ ﻣﻄﻠﻘﻪ ﺧﻮﺵﺷﺎﻥ ﻣﻰﺁﻳﺪ!
 
بریده ای از جلد نخست : «خشت و خاکستر»
 
***
ﺍﻣﺎﻣﺰﺍﺩﻩ ﺩﺍﻭﺩ
                ﭘﺪﺭ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺪﺕ ﻛﻮﺗﺎﻫﻰ ﺑﻪ ﻗﺎﭼﺎﻕِ ﭼﺎﻯ ﻭ ﭘﺎﺭﭼﻪ ﺍﺯ ﺧﺴﺮﻭﻯ ﺑﻪ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ. ﭘﺎﺭﭼﻪﻫﺎﻯ ﺯﺭﻯ ﻭ ﺗﻮﺭﻯ ﻭ ﻣﺨﻤﻞ ﮔﺮﺍﻥﻗﻴﻤﺖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﮔﻮﻧﻰﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭﮒ ﻣﻰﭼﭙﺎﻧﺪ، ﺁﻥﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻛﻒ ﺍﺗﻮﺑﻮﺱﻫﺎ ﻳﺎ ﻟﺎﻯ ﺑﺎﺭ ﻛﺎﻣﻴﻮﻥﻫﺎ ﺟﺎ ﻣﻰﺩﺍﺩ ﻭ ﺍﺯ ﻗﺼﺮ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﻭ ﺧﺴﺮﻭﻯ ﺑﻪ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻰﻛﺮﺩ ﻭ ﺩﺭﺁﻥﺟﺎ ﺑﺎ ﻗﻴﻤﺖ ﺧﻮﺏ ﻣﻰﻓﺮﻭﺧﺖ. ﺧﻮﺩﺵ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺍﺗﻮﺑﻮﺱ ﺩﻳﮕﺮ ﻭ ﺑﺎ تأﺧﻴﺮ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﻣﻰﺍﻓﺘﺎﺩ ﻛﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎﺭﺵ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻭ ﺩﺭﺿﻤﻦ ﺍﺯ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺑﺎﺭ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭘﺎﺳﮕﺎﻩﻫﺎﻯ ﺳﺮ ﺭﺍﻩ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ مأمورﻳﻦ ﺳﺎﻟﻢ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻳﺎﻧﻪ، ﺧﺒﺮﺩﺍﺭ ﺷﻮﺩ. ﺩﺭ ﻳﻜﻰ ﺍﺯﻳﻦ ﺳﻔﺮﻫﺎ، ﻣﺮﺍ ﻫﻢ ﺑﺎ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﺮﺩ ﺗﺎ ﺁﻥ ﺷﻬﺮ ﺑﺰﺭﮒ ﺭﺍ ﺑﺒﻴﻨﻢ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺟﺎ ﻣﺮﺍ ﺑﻪ ﺍﻣﺎﻣﺰﺍﺩﻩ ﺩﺍﻭﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻝ ﻛﻮﻩﻫﺎﻯ ﺳﺮﺑﻔﻠﻚ ﻛﺸﻴﺪﻩﻯ ﺷﻤﺎﻝ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﺑﺒﺮﺩ. ﭘﺪﺭ ﭼﻨﺪ ﺑﺎﺭ ﻧﺬﺭ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺑﺎﺭﻗﺎﭼﺎﻕﺍﺵ ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ ﺑﺮﺳﺪ ﺑﻪ ﺯﻳﺎﺭﺕ امامزاده ﺩﺍﻭﺩ ﺭﻓﺘﻪ ﻭ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﻗﺮﺑﺎﻧﻰ ﻛﻨﺪ! ﺍﻳﻦﺑﺎﺭ ﻫﻢ ﺑﺎﺭ ﺳﺎﻟﻢ ﺭﺳﻴﺪ ﻭ ﺍﻭ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻫﺰﺍﺭ ﺗﻮﻣﺎﻥ ﺳﻮﺩ ﺑﺮﺩ. ﺷﺐ ﺍﻭﻝ ﻣﺮﺍ ﺗﺤﻮﻳﻞ «ﺁﻗﺎﻯ ﺍﺣﻤﺪﻯ» ﻣﺪﻳﺮ «ﻣﺴﺎﻓﺮﺧﺎﻧﻪﻯ ﺍﺣﻤﺪﻯ» ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺧﻮﺩﺵ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻮﺷﮕﺬﺭﺍﻧﻰ ﺑﻪ ﻟﺎﻟﻪﺯﺍﺭ ﺭﻓﺖ. ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻥ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻫﻮﺍ ﮔﺮﻡ. ﻣﻦ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ خیابانهای اطراف توپخانه ﺭﺍ ﺩﻳﺪﻩ ﺑﻮﺩﻡ، ﻣﺴﺤﻮﺭ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﻭ ﻋﻈﻤﺖ ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺷﺪﻡ. ﭼﻮﻥ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻧﺪﺍﺷﺘﻢ ﺍﺯ ﻣﺴﺎﻓﺮﺧﺎﻧﻪ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺑﺮﻭﻡ، ﺑﻪ ﭘﺸﺖ ﺑﺎﻡ ﺭﻓﺘﻪ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻥﺟﺎ ﻛﻮﭼﻪ ﻭ ﺑﺮﺷﻰ ﺍﺯ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻰﺩﻳﺪﻡ. ﺭﻫﮕﺬﺭﺍﻧﻰ ﺑﺴﻴﺎﺭ، ﺩﺧﺘﺮﺍﻧﻰ ﻛﻪ ﺗﻚ ﻭ ﺗﻮﻙ، ﭼﺎﺩﺭﻯ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ ﻟﻬﺠﻪﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻗﺸﻨﮓ ﻭ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﺗﻬﺮﺍﻧﻰ ﺣﺮﻑ ﻣﻰﺯﺩﻧﺪ ﻭ ﮔﻴﺴﻮﺍﻧﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺷﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺷﺎﻧﻪ ﭘﺮﺗﺎﺏ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ. ﺷﺐﻫﻨﮕﺎﻡ، ﻗﻬﻮﻩﭼﻰ ﻣﺴﺎﻓﺮﺧﺎﻧﻪ ﻣﺮﺍ ﺑﻪ ﻗﻬﻮﻩ ﺧﺎﻧﻪﺍﺵ ﺑﺮﺩ ﻭ ﻳﻚ «ﺩﻳﺰﻯ ﻓﺮﺩﺍﻋﻠﺎ» ﺟﻠﻮﻯ ﻣﻦ ﮔﺬﺍﺷﺖ ﻭ ﻣﻦ ﺑﺎ ﻣﺮﺍﻗﺒﺖﻫﺎ ﻭ ﺩﻗﺖِ ﻭﻳﮋﻩﻯ ﺭﻭﺳﺘﺎﺋﻴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﻬﺮ ﻣﻰﺭﻭﻧﺪ ﻭ ﻧﻤﻰﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺩﻫﺎﺗﻰﺑﺎﺯﻯ ﺩﺭﺑﻴﺎﻭﺭﻧﺪ، ﺷﺎﻡ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺗﻨﺎﻭﻝ ﻛﺮﺩﻡ. ﺩﻭﺗﺎﭼﺎﻯ ﻫﻢ ﺧﻮﺭﺩﻡ ﻭ ﺁﺭﻭﻏﻢ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺯﺩﻡ ﻭ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺑﺎﻡ ﺗﻤﺎﺷﺎ ﺑﺮﺁﻣﺪﻡ!

ﺻﺒﺢ ﺭﻭﺯ ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﺍﺗﻮﺑﻮﺱ ﺍﺯ ﺩﺭﻭﻥ ﺁﻥ ﺷﻬﺮﻋﺠﺎﻳﺐ ﻭ ﺑﻬﺸﺖ ﺑﺮﻳﻦ ﮔﺬﺭ ﻛﺮﺩﻳﻢ ﻭﺑﻪ ﻓﺮﺣﺰﺍﺩ ﺭﺳﻴﺪﻳﻢ. ﭘﺪﺭ ﺩﻭ ﺑﺸﻘﺎﺏ ﺑﺰﺭﮒ، ﺗﻮﺕ ﺳﻔﻴﺪ ﻧﻮﺑﺮﻯ ﺧﺮﻳﺪ ﻭ ﺧﻮﺭﺩﻳﻢ ﻭ ﺁﻥﮔﺎﻩ ﻗﺎﻃﺮ ﻭ ﻗﺎﻃﺮﺑﺎﻧﻰ ﺍﺟﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﻛﺎﺭﻭﺍﻧﻰ ﻣﺘﺸﻜﻞ ﺍﺯ ﺍﺣﻤﺪﺁﻗﺎ، ﺩﻭ ﺯﻥ ﻭ ﺳﻪ ﺩﺧﺘﺮِ ﺩَﻡِ ﺑﺨﺘﺶ ﻫﻤﺴﻔﺮ ﺷﺪﻳﻢ. ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺍﻓﺮﺍﺩ، ﻗﺎﻃﺮ ﺍﺟﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ. ﻭﻟﻰ ﻣﺎ ﺩﻭﻧﻔﺮ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻗﺎﻃﺮ ﺩﺍﺷﺘﻴﻢ! ﭘﺪﺭ ﻛﻪ ﻧﻈﺮﺑﺎﺯﻯ ﻣﺎﻫﺮ ﺑﻮﺩ، ﺷﺎﻧﺲ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﻭ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭﻭﺍﻥ ﻛﻪ ﭘﺮ ﺍﺯ «ﺗﺮﻩ ﺑﺎﺭ» ﺑﻮﺩ، ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺷﺪ! ﻣﻦ، ﮔﺎﻩ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﻭ ﮔﺎﻩ ﺳﻮﺍﺭ ﺑﺮﻗﺎﻃﺮ، ﺍﺯ ﻋﻈﻤﺖ ﺻﺨﺮﻩﻫﺎ ﻭ ﻛﻮﻩﻫﺎ ﺑﻪ ﺣﻴﺮﺕ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﺑﻮﺩﻡ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻥﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﺭوﻳﺎﻯ ﺁﻥ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻢ، ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﭼﺮﻳﻚﻫﺎﻯ ﺑﺎﺑﻚ ﺧﺮﻣﺪﻳﻦ ﻣﻰﺩﺍﻧﺴﺘﻢ، ﺩﺭﺧﺎﻃﺮﻩﻫﺎﻯ ﺩﻭﺭ ﻭ ﺩﺭﺍﺯ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻓﺮﻭﺭﻓﺘﻢ. ﺩﺭﺧﻴﺎﻟﻢ، ﺩﺍﺷﺘﻴﻢ ﺑﺎ ﺳﺮﺥﺟﺎﻣﮕﺎﻥ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻰ ﺑﺎﺑﻚ ﺧﺮﻣﺪﻳﻦ، ﺍﺯ ﻓﺮﺣﺰﺍﺩ ﻋﺒﻮﺭ ﻣﻰﻛﺮﺩﻡ ﻭ ﺩﺭ ﻛﻮﻩﻫﺎﻯ ﺳﺮ ﺭﺍﻩ ﺑﺎ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﻭ ﺩﺳﺘﻪﻯ ﺧﻠﻴﻔﻪ ﺍﻟﻤﻌﺘﺼﻢ بالله ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﻭ ﮔﺮﻳﺰ ﻣﺸﻐﻮﻝ ﺑﻮﺩﻳﻢ. ﻣﻦ ﺩﺭﻩﻫﺎ ﻭ ﺻﺨﺮﻩﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﻴﻦ ﺧﺮﻣﺪﻳﻨﺎﻥ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻫﺮﻛﺠﺎ ﻛﻪ ﺳﺮﻭﻛﻠﻪﻯ ﺩﺷﻤﻦ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻰﺷﺪ، ﺑﺎﺑﻚ ﺭﺍ ﻣﻄﻠﻊ ﻣﻰﻛﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﻭﻗﺖ، ﭼﻨﺪ ﭘﻴﻚ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻓﺸﻴﻦ ﻭ ﻣﺎﺯﻳﺎﺭ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻡ ﻭ ﺑﻪ ﺁﻥﻫﺎ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﺷﺒﻴﺨﻮﻥﻫﺎ ﻭ ﻣﻜﺮ ﺧﻠﻴﻔﻪﻯ ﻋﺒﺎﺳﻰ ﻫﺸﺪﺍﺭﺩﺍﺩﻡ. ﺑﺎﺑﻚ ﺑﺮ ﺍﺳﺐ ﺳﺮﺥ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﺩﺭﻩﺍﻯ ﺑﻪ ﺩﺭﻩﺍﻯ ﻭ ﺍﺯﺻﺨﺮﻩﺍﻯ ﺑﻪ ﺻﺨﺮﻩﺍﻯ ﻣﻰﺗﺎﺧﺖ ﻭ ﻧﺒﺮﺩ ﺭﺍ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻣﻰﻛﺮﺩ. ﺟﻮﻯﻫﺎﻯ ﺁﺏ ﺩﺭﺩﺭﻩﻫﺎ ﺭﻭﺍﻥ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﻟﺸﻜﺮﻳﺎﻥ، ﻫﺮﮔﺎﻩ ﻛﻪ ﺗﺸﻨﻪ ﻣﻰﺷﺪﻧﺪ، ﻟﺒﻰ ﺗﺮﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺑﺎ ﻫﻴﺎﻫﻮ ﺑﻪ ﭘﺮﺗﺎﺏ ﻧﻴﺰﻩ ﻭ ﺯﺩﻥ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﻣﻰﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻨﺪ. ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﻣﺎ ﺑﺮ ﻗﻠﻞ ﺍﻳﻦ ﻛﻮﻩﻫﺎﻯ ﺑﻠﻨﺪ ﻭ ﺷﮕﻔﺖﺍﻧﮕﻴﺰ، ﺳﻨﮕﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺳﭙﺎﻫﻴﺎﻥ ﺧﺼﻢ، ﺳﻨﮓ ﻭ ﺁﺗﺶ ﻣﻰﺑﺎﺭﻳﺪﻧﺪ. ﻳﻚ ﺳﺮﻛﺮﺩﻩﻯ «ﻋﺮﺏِ ﺳﻮﺳﻤﺎﺭ ﺧﻮﺍﺭ» ﺍﺯ ﻗﻔﺎ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻩﻯ ﻣﺎ ﺑﺎﺑﻚ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺷﺪ ﻭ ﻣﻰﺧﻮﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺯﺧﻤﻰ ﻭﺍﺭﺩ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺭﺳﻴﺪﻡ ﻭ ﺑﺎ ﺳﻨﮕﻰ ﺩﻭﻣﻨﻰ ﺑﺮ ﻗﻔﺎﻯ ﺳﺮﺵ ﻛﻮﺑﻴﺪﻡ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺣﺮﺍﻣﺰﺍﺩﻩ ﺩﺭ ﺩﻡ ﺟﺎﻥ ﺑﻪ ﺟﺎﻥ ﺁﻓﺮﻳﻦ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺩﺭﻙ ﺍﺳﻔﻞﺍﻟﺴﺎﻓﻠﻴﻦ خودشان ﻭﺍﺻﻞ ﮔﺮﺩﻳﺪ. ﻟﺸﻜﺮﻳﺎﻥ، ﺧﺴﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﻋﺮﻕ ﺍﺯ ﺗﻦ ﺧﻮﺩ ﻭﺍﺳﺐﻫﺎﺷﺎﻥ ﻓﺮﻭ ﻣﻰﭼﻜﻴﺪ. ﭘﺪﺭ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺍﺳﺘﺮﺍﺣﺖ ﺩﺍﺩ. ﺍﺯ ﻗﺎﻃﺮﻫﺎ ﻓﺮﻭﺩ ﺁﻣﺪﻳﻢ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻣﻴﻬﻤﺎﻥﺳﺮﺍﻯ ﺻﺤﺮﺍﻳﻰ ﺍﻃﺮﺍﻕ ﻛﺮﺩﻳﻢ . ﭘﺪﺭ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻤﻪ ﻭ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﺧﻮﺩﺵ، ﻛﺒﺎﺏ ﻭ ﮔﻮﺟﻪ ﻭ ﺩﻭﻍ ﻭ ﻧﺎﻥ ﻭ ﺭﻳﺤﺎﻥ ﺳﻔﺎﺭﺵ ﺩﺍﺩ. ﻟﺸﻜﺮﻳﺎﻥ ﺑﺮ ﺳﻔﺮﻩ ﮔﺮﺩﺁﻣﺪﻧﺪ. ﻃﻌﺎﻡ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﭘﺪﺭ ﻛﻤﻰ ﺷﻮﺥﻃﺒﻌﻰ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻫﻤﮕﺎﻥ ﺑﻮﻳﮋﻩ ﺍﺯ ﺍﻧﺎﺙ ﻛﻪ ﻫِﺮﻩ ﻭ ﻛِﺮﻩﺷﺎﻥ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ، ﺭﻓﻊ ﺧﺴﺘﮕﻰ ﺷﺪ. ﺑﺎﺑﻚ ﺑﺮ ﺷﺎﻧﻪﻯ ﭘﺪﺭﻡ ﺩﺳﺖ ﻛﻮﻓﺖ ﻭ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻳﻚ ﺍﺳﺘﺮﺍﺣﺖ ﭼﻨﺪ ﺭﻭﺯﻩ ﺑﻪ ﻗﻠﻌﻪﻯ ﺑﺬ ﺩﻋﻮﺕ ﻛﺮﺩ ﺑﻪ ﺷﺮﻃﻰ ﻛﻪ ﻣﺮﺍ ﻫﻢ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺒﺮﺩ ﺗﺎ ﺁﻥ ﻗﻠﻌﻪﻯ ﺗﺴﺨﻴﺮ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﺒﻴﻨﻢ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﻳﻚﺑﺎﺭ ﻫﻢ ﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﻓﺮﺍﺯ ﺑﺮﺝ ﻭ ﺑﺎﺭﻭﻫﺎﻯ ﺁﻥ، ﺳﭙﺎﻩ ﺩﺭﻫﻢ ﺷﻜﺴﺘﻪﻯ ﺧﻠﻴﻔﻪ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﻮﻩ ﻭ ﺩﺷﺖ ﺭﻳﺨﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ، ﻧﻈﺎﺭﻩ ﻛﻨﻢ. ﺩﺧﺘﺮﺍﻥ ﺩﻡ ﺑﺨﺖ ﺍﺣﻤﺪﺁﻗﺎ ﻛﻪ ﺳﻴﻨﻪﻫﺎﻯ ﺩﺭﺷﺘﻰ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻗﺸﻨﮕﻰ ﻣﺜﻞ ﻃﻠﺎ ﺑﺮﻕ ﻣﻰﺯﺩﻧﺪ، ﺑﺎ ﻫﻤﺎﻥ ﻟﻬﺠﻪﻯ ﺗﻬﺮﺍﻧﻰ ﭘﺪﺭﻡ ﺭﺍ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺑﻪ ﺷﻮﺥﻃﺒﻌﻰ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﻣﻦ ﺩﻟﻢ ﻣﻰﺧﻮﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺑﻐﻞ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﭼﺮﺕ ﻛﻮﺗﺎﻫﻰ ﺑﺰﻧﻢ! ﺍﻣﺎ ﺑﺎﺑﻚ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺣﺮﻛﺖ ﺩﺍﺩ ﻭ ﮔﻔﺖ:«ﺍﻳﻨﻚ، ﻧﻪ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺧﺴﭙﻴﺪﻥ ﻭ ﺁﺭﺍﻡ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺍﺳﺖ! ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻣﻮﺭ ﻭ ﻣﻠﺦ ﺑﺮﻣﺎ ﻫﺠﻮﻡ ﺁﻭﺭﺩﻩﺍﻧﺪ. ﺗﺎ ﺩﻓﻊ ﺍﻳﻦ ﻓﺘﻨﻪ، ﺧﻮﺭ ﻭﺧﻮﺍﺏ ﺑﺮﻣﺎ ﺭﻭﺍ ﻣﺒﺎﺩ! » ﺍﻃﺎﻋﺖ ﻛﺮﺩﻡ ﻭ ﮔﻔﺘﻢ: «ﻣﺒﺎﺩ!» ﻟﺸﻜﺮ ﺍﺯ ﺟﺎ ﻛﻨﺪﻩ ﺷﺪ ﻭ ﺳﻮﺍﺭﻛﺎﺭﺍﻥ ﺑﻪ ﺣﻤﻠﻪ ﻭ ﻫﺠﻮﻡ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻨﺪ. ﻣﻦ ﺍﻳﻦﺑﺎﺭ ﻭ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﺧﻮﺩ، ﺑﻪ ﺻﻒ ﭘﻴﺎﺩﮔﺎﻥ ﭘﻴﻮﺳﺘﻢ ﺗﺎ ﺩﺭ ﺧﺴﺘﮕﻰ ﻭ ﺭﻧﺞ ﺁﻧﺎﻥ ﺷﺮﻳﻚ ﺑﺎﺷﻢ. ﺑﺪﺍﻧﺎﻥ ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ ﻣﺸﻚﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﭘﺮﺁﺏ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺍﺯ ﺁﺏ ﻭ ﺁﺑﺸﺎﺭ ﺩﻭﺭﻣﺎﻧﺪﻧﺪ، ﺍﺯ ﺗﺸﻨﮕﻰ ﻫﻠﺎﻙ ﻧﮕﺮﺩﻧﺪ. ﻗﺎﻃﺮﭼﻰﻫﺎ، ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ، ﻟﺸﻜﺮ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻛﻮﺭﻩ ﺭﺍﻩﻫﺎﻯ ﭘﺮﭘﻴﭻ ﻭ ﺧﻢ ﻭ ﺧﻄﺮﻧﺎﻙ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺍﺭﺗﻔﺎﻋﺎﺕ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ. ﻫﻤﺴﺮ ﺑﺎﺑﻚ، ﺑﺎ ﻟﺒﺎﺱ ﺭﺯﻡ ﺑﺮ ﺍﺳﺒﻰ ﺳﻔﻴﺪ ﻣﻰﺩﺭﺧﺸﻴﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺧﻨﺪﻩ ﻭ ﺯﻳﺒﺎﻳﻰ ﻭ ﺷﺠﺎﻋﺘﺶ ﺑﻪ ﻟﺸﻜﺮ ﺧﻮﺩﻣﺎﻥ ، ﻧﻴﺮﻭ ﻣﻰﺩﺍﺩ. ﻣﻦ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺩﻭﺳﺖ ﻣﻰﺩﺍﺷﺘﻢ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﺑﻪ ﻋﻈﻤﺖ ﻭ ﺷﻜﻮﻩ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻧﻮﻯ ﺩﻟﻴﺮ ﻭ ﺯﻳﺒﺎﻯ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﻧﺒﻮﺩ، ﻫﻤﺎﻥﺟﺎ ﺑﻪ ﺑﺎﺑﻚ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﻣﻰﻛﺮﺩﻡ ﻛﻪ ﺩﺧﺘﺮ ﺑﺰﺭﮔﻪﻯ ﺍﺣﻤﺪﺁﻗﺎ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺍﻧﺪﺍﻣﻰ ﺑﻪ ﻗﺎﻋﺪﻩ ﻭ ﭼﻬﺮﻩﺍﻯ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻣﺎﻩ ﺷﺐ ﭼﻬﺎﺭﺩﻩ ﺩﺍﺷﺖ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﺑﺎﻧﻮﻯِ ﺩﻭﻡِ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﮔﺰﻳﻨﺪ. ﺑﺎﺑﻚ ﻛﻪ ﺭﺍﺯ ﺩﻝ ﻣﺮﺍ ﻓﻬﻤﻴﺪﻩ ﺑﻮﺩ، ﺑﻪ ﻧﺰﺩ ﻣﻦ ﺗﺎﺧﺖ ﻭﮔﻔﺖ: «ﺟﻮﺍﻧﻤﺮﺩﺍ! ﺗﺮﺍ ﺩﺭﻫﻨﮕﺎﻣﻪﻯ ﻧﺒﺮﺩ ﻧﻤﻰﺳﺰﺩﻛﻪ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪﻯ ﻋﻴﺶ ﻭ ﺑﺰﻡ ﻛﻨﻰ! ﺍﻳﻦﺟﺎ ﻛﻠﺎﻡِ ﻣﻴﺪﺍﻧﮕﺎﻩ، ﺧﻮﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻧﻌﺮﻩﻯ ﺩﻟﻴﺮﺍﻥ! ﻣﺎ ﺗﺎ ﺍﻳﻦ ﺳﮓ ﺗﺎﺯﻯ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻛﻮﭼﻪﻫﺎﻯ ﺍﻳﺮﺍﻧﺰﻣﻴﻦ ﻧﺘﺎﺭﺍﻧﻴﻢ، ﺑﺰﻡ ﻭ ﻋﻴﺶ ﺑﺮﻣﺎ ﺭﻭﺍ ﻭ ﮔﻮﺍﺭﺍ ﻣﺒﺎﺩ! » ﺷﺮﻣﮕﻴﻦ ﺷﺪﻡ وﻋﺮﺽ ﻛﺮﺩﻡ : «ﺭﻭﺍ ﻭ ﮔﻮﺍﺭﺍ ﻣﺒﺎﺩ!» ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻛﺮﺩﻡ ﻛﻪ ﻣﺮﺍﻗﺐ ﻳﻤﻴﻦ ﻭ ﻳﺴﺎﺭ ﻟﺸﻜﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻟﺸﻜﺮﻳﺎﻥ ﺑﻐﺪﺍﺩ، ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺣﻴﻠﻪ ﻭ ﻧﺎﻣﺮﺩﻯ ﺑﺮﻣﻰﺁﻳﺪ! ﺍﻳﻨﻚ ﻏﺮﻭﺏ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻧﺒﺮﺩ ﺑﻪ ﺳﻮﺩ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺍﺗﻤﺎﻡ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺑﻮﺩ. ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﻣﺎ ﻏﺮﻗﻪ ﺩﺭ ﺧﻮﻥ ﻓﺮﻭﻏﻠﺘﻴﺪﻩ ﻭ ﺳﺎﺯ ﻭ ﺑﺮﮒ ﺟﻨﮕﻰ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﺗﺼﺮﻑ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩﻯ ﺩﺭﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩ. ﻫﻮﺍ ﺑﻪ ﺧﻨﻜﻰ ﻣﻰﺭﻓﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺍﻣﺎﻣﺰﺍﺩﻩ ﺩﺍﻭﺩ ﺭﺳﻴﺪﻳﻢ. ﻟﺸﻜﺮ ﻭ ﺣﺮﻣﺴﺮﺍﻯ ﺍﺣﻤﺪﺁﻗﺎ ﺩﺭ ﺍﺗﺎﻕﻫﺎﻯ ﺍﺟﺎﺭﻩﺍﻯ ﺍﺳﻜﺎﻥ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﻭﻗﺎﻃﺮﭼﻴﺎﻥ ﺑﺎ ﻣﺎﻝﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ. ﭘﺪﺭ ﺑﻠﺎﻓﺎﺻﻠﻪ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪﻯ ﺧﺮﻳﺪ ﻭ ﺩﺍﺩ ﺫﺑﺢ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺯﻧﺎﻥ ﻭ ﺩﺧﺘﺮﺍﻥ ﺍﺣﻤﺪﺁﻗﺎ، ﺑﺴﺎﻁ ﻛﺒﺎﺏ ﻭ ﭘﺨﺖ ﻭ ﭘﺰ ﺭﺍ ﺩﺍﻳﺮ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﭼﻴﺰﻛﻰ ﻧﮕﺬﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻫﻤﻪ ﺩﺭ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺍﺗﺎﻕﻫﺎ ﮔﺮﺩ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻪ ﺧﻮﺭﺩﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻴﻢ. ﭘﺪﺭ ﺳﺮﻣﺴﺖ ِ ﺍﻋﻀﺎء ﺣﺮﻣﺴﺮﺍ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﻫﻤﺎﻥ ﻟﻬﺠﻪﻯ ﺍﺳﺪﺁﺑﺎﺩﻯ، ﭼﻨﺎﻥ ﻣﺠﻠﺲ ﺭﺍ ﮔﺮﻡ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺣﻤﺪﺁﻗﺎﻯ ﺑﻴﭽﺎﺭﻩ ﻛﻪ ﻳﻚ ﭘﺎﻳﺶ ﻫﻢ ﻟﻨﮓ ﺑﻮﺩ، ﺟﺮأﺕ ﻧﻤﻰﻛﺮﺩ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﻓﻊ ﺣﺎﺟﺖ ﺑﻪ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺑﺮﻭﺩ! چرا که می ترسید نوامیسش به غارت پسر قربان کرده برود! ﻣﻦﻫﻢ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻭ ﻛﺮﺩﺍﺭ ﻭ ﭘﻨﺪﺍﺭ ﭘﺪﺭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻰﺳﭙﺮﺩﻡ ﻛﻪ ﺩﺭﺑﺎﺯﮔﺸﺖ، ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻣﻔﺼﻠﻰ ﺑﻪ ﻣﺎﺩﺭﻡ ﺍﺭﺍﻳﻪ ﺩﻫﻢ، ﺷﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺻﻠﻪﺍﻯ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ دارم! ﺩﻭ ﺳﻪ ﺭﻭﺯﻯ ﮔﺬﺷﺖ ﻭﻣﺎ ﺑﻌﺪ ﺍﺯﺧﻮﺭﺩﻥ ﺩﻭ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﻧﺬﺭﻯ ﻭﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺯﻳﺎﺭﺕ ﻭ ﭘﺮﺗﺎﺏ ﻛﺮﺩﻥ ﺳﻨﮓ ﺑﺮ ﻣﺰﺍﺭ ﺷﻴﻄﺎﻥ ﻭ ﺍﻣﻮﺭﻯ ﺩﻳﮕﺮ، ﺳﻮﺍﺭ ﺑﺮ ﻗﺎﻃﺮﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻓﺮﺣﺰﺍﺩ ﺭﺍﻩ ﺍﻓﺘﺎﺩﻳﻢ. ﺩﺭ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻧﻴﺰ ﻳﻚ ﻧﺒﺮﺩ ﺗﻤﺎﻡ ﻋﻴﺎﺭ ﺑﻴﻦ ﻟﺸﻜﺮﻳﺎﻥ ﺑﺎﺑﻚ ﻭ ﺧﻠﻴﻔﻪ ﺩﺭﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺍﺗﻤﺎﻡ ﺭﺳﻴﺪ ﻭ ﻣﺎ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻓﺎﺗﺤﺎﻥ، ﻭﺍﺭﺩ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺷﺪﻳﻢ!

بریده ای از جلد نخست : «خشت و خاکستر»
***
عکسها:
عکسی را که بالای این نوشته می بینید از بازیگران همان نمایشنامه گرفته شده است.
نگارنده در لباس خلیفه در سمت چپ عکس.
غلامعلی افشار در نقش بابک در میانه عکس
عکس پائین: گروه تئاتر و بازیگران آن .
عکسها را همشهری نازنینم آقای منوچهر فیض آبادی فرستاده اند.